Tweehuizen
Kinderrechtencommissariaat
Awel

Hoewel een scheiding vaak een zware en emotioneel belastende periode is, mag je nooit vergeten dat de kinderen centraal staan. Zij hebben geen schuld aan de situatie. Gebruik ze dan ook niet als wapen. Kinderen hebben recht op contact met beide ouders, hoe moeilijk dat voor jou ook is. Daarom is het noodzakelijk dat je zo positief mogelijk over de andere ouder met je kind blijft praten.

Situaties van geweld in het gezin en zeker naar de kinderen toe, door één of beide ouders vergen een andere benadering, ook na scheiding.

Co-ouderschap

Het ouderschap goed regelen

Gezag

Ook wanneer jij en de andere ouder van je kind niet meer samen wonen, blijven jullie allebei het gezag over je kind houden. Dat heet gezagsco-ouderschap. Beide ouders kunnen beslissingen nemen over de gezondheid, opvoeding, opleiding en ontspanning van de kinderen en over godsdienstige of levensbeschouwelijke keuzes. Waar je kind verblijft, heeft niets te maken met dit (gezags-)co-ouderschap. In uitzonderlijke gevallen kan de rechter beslissen om het ouderschap aan één ouder toe te kennen (bijvoorbeeld in geval van geweld). Het kan ook zijn dat jullie samen hebben beslist dat maar een ouder het gezag over de kinderen uitoefent. In dat geval moet het bekrachtigd zijn door een rechter of notaris.

Verblijf

Bij wie gaan de kinderen wonen? Er zijn meerdere mogelijkheden:

• Gelijkmatig verdeelde huisvesting: de kinderen wonen om de week bij een van de ouders.
• Ongelijkmatig verdeelde huisvesting: vaak verblijven de kinderen tijdens de week bij de ene ouder en één op twee weekends bij de andere.

Daarnaast bestaan nog talloze andere huisvestingsovereenkomsten. Hoe jullie de omgangsregeling/huisvesting ook organiseren, de overeenkomst moet best schriftelijk worden vastgelegd. Een rechter kan deze overeenkomst officieel bekrachtigen. Als het niet tot een schikking komt, kunnen jullie een beroep doen op een gezinsbemiddelaar. Wanneer er geen oplossing komt, moet je een verzoek indienen bij de familierechtbank.

Besef dat het betalen van onderhoudsgeld en het naleven van de omgangsregeling volledig los van elkaar staan. Als je geen onderhoudsbijdrage voor je kinderen krijgt, mag jij niet dreigen dat je ex-partner de kinderen niet meer mag zien. Andersom, als één van de ouders het kind niet meer wil zien (geen gebruik maakt van het omgangsrecht) moet die wel onderhoudsbijdragen blijven betalen. Uiteindelijk gaat het om het welzijn van een kind dat jullie samen op de wereld hebben gezet.
Als de andere ouder de omgangsregeling niet respecteert, kan je gratis een eenzijdig verzoekschrift indienen bij de rechtbank.

Kosten

Beide ouders hebben een onderhoudsplicht. Dat wil zeggen dat jullie beiden wettelijk verplicht zijn om de kosten te dragen voor het kind naar evenredigheid van jullie middelen. Dat gaat over huisvesting, levensonderhoud, toezicht, de opvoeding en een passende opleiding van het kind. De Gezinsbond heeft in 2006 een interessant hulpmiddel ontwikkeld om de kosten van een kind objectief te berekenen. Met dit gebruiksvriendelijk programma kunnen scheidende en gescheiden ouders op een objectieve manier rechtvaardig onderhoudsbijdragen voor hun kinderen berekenen. Je betaalt eenmaal 30€ (15€ voor leden Gezinsbond). Herberekeningen zijn gratis..

Onderhoudsgeldcalculator

Er bestaan nog andere berekeningsmethodes; een paar voorbeelden: 

Pareto Group, een samenwerkingsverband van familiale bemiddelaars, ontwikkelde samen met de Gezinsbond de Pareto simulator, een vereenvoudigde online toepassing van de Onderhoudsgeldcalculator: OnderhoudsgeldOnline 

De rechtbank van Antwerpen lanceerde in 2020 een onlinetool om het onderhoudsgeld te berekenen. Die is uitgewerkt door een werkgroep van Vlaamse familierechters. 

Neutrale ontmoetingsplaats?

Bezoekruimten Centra voor Algemeen Welzijn (CAW’s)
0800 13 500 (algemeen gratis contactnummer van het CAW).

Soms verloopt het contact tussen een ouder en een kind heel moeizaam, bv. als het kind een van de ouders niet meer wil zien. Als ouder kan je toch proberen om dat contact te herstellen. Een neutrale ontmoetingsplaats met begeleiding is dan een eerste stap. Dat kan op eigen initiatief of na doorverwijzing door een rechter.

Keuze van het kind

tZitemZo voor kinderen – scheiding
0800/20 808 (telefoonnummer kinderrechtencommissariaat)

Een echtscheiding weegt op kinderen. Heel lang was het iets dat hen overkwam. Je kind heeft wel een hoorrecht. Dat wil zeggen dat je kind de rechter een mening mag geven, ook voor een rechtbank. Als je kind ouder dan 12 jaar is, zal de familierechter het kind een brief sturen. Is je kind jonger dan 12 jaar, kan het zelf een brief sturen met de vraag gehoord te worden. De rechter mag dat verzoek niet weigeren.

Dat betekent niet dat je kind mag kiezen waar het bv. gaat wonen na de scheiding.

Erkenning van een kind

Afstamming – Federale Overheidsdienst Justitie

Elke vrouw die een kind ter wereld brengt, is volgens de wet de moeder van dat kind. Dat kan niet betwist worden.

Bij een huwelijk (of tot 300 dagen na een echtscheiding) is de gehuwde echtgenoot altijd de vader. Dat kan nadien wel betwist worden.

Als een niet-gehuwde vrouw moeder wordt, bepaalt zij wie de vader van haar kind is of bepaalt ze dat niet. Als de vader het kind wil erkennen, moet hij een verklaring afleggen voor een ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is geboren. De moeder moet hiervoor een toelating geven. De moeder is niet verplicht het kind te laten erkennen door de vader. De vermoedelijke vader kan wel naar de vrederechter stappen om een verzoening af te dwingen. Als een verzoening niet lukt, moet hij naar de rechtbank van eerste aanleg gaan. Tenzij er wetenschappelijk bewezen wordt dat hij niet de biologische vader is, wijst de rechter de man altijd aan als vader. Dat is wel een dure procedure.

Als de vader het kind niet wil erkennen, kan de moeder dat laten afdwingen bij de rechtbank van eerste aanleg.